451 độ F (Fahrenheit 451) là một trong những tác phẩm kinh điển của nền văn học Mỹ, được chắp bút bởi nhà văn Ray Bradbury. Tuy ra đời cách đây đã gần 70 năm nhưng đến nay, cuốn sách vẫn gây kinh ngạc bởi khả năng tiên tri đáng sợ của nó.
451 độ F lấy bối cảnh là một thành phố nơi xứ sở cờ hoa ở một thời điểm trong tương lai khi truyền thông đại chúng nắm quyền thống trị còn văn chương đứng bên bờ tuyệt chủng. Ở đó, tàng trữ sách là phạm pháp, tản bộ cũng có thể là nguyên nhân khiến người ta bị bắt, phóng xe tốc độ cao là một cách xả stress, còn việc tự suy nghĩ bị đàn áp tới mức tối đa. Con người bị nô dịch bởi những màn hình ti vi khổng lồ gắn trên tường, những chiếc tai nghe “Vỏ sò” tí hon nhét vào tai,… và nhiệm vụ của những người lính không còn là cứu hỏa nữa mà là châm lửa. Trong thế giới ấy xuất hiện Guy Montag – một người lính phóng hỏa với những mối nghi ngờ mang tư tưởng thời đại.
Câu chuyện là hành trình đi từ khám phá đến hành động của Montag trong một xã hội giả tưởng nơi anh bị đặt vào thế khủng hoảng niềm tin. Cuốn sách được chia làm ba chương, ở mỗi chương Montag có cơ hội gặp gỡ và chịu tác động của một nhân vật mang tính biểu tượng chứa đựng thông điệp của tác giả. Xuyên suốt tác phẩm của mình, Ray Bradbury gửi gắm tầng tầng lớp lớp những ý nghĩa thông qua nhan đề từng chương, các hình ảnh được xây dựng cụ thể cùng hệ thống nhân vật có chiều sâu. 451 độ F vì thế đáng được đem ra luận bàn ở bất kỳ thời điểm nào trong tiến trình phát triển của nhân loại, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay khi xã hội có nhiều điểm tương đồng khủng khiếp với thế giới mà nhà văn người Mỹ dựng lên.
Đối với mình, 451 độ F gây ấn tượng mạnh mẽ bởi tính triết lý của nó. Dài chỉ vỏn vẹn 229 trang nhưng cuốn sách này đã làm mình tốn đến cả tháng trời để vừa đọc vừa ghi chép. Đến bây giờ khi đóng cuốn sách lại mình cũng không dám tự tin khẳng định rằng mình hiểu được toàn bộ những gì tác giả muốn truyền tải. Qua quá trình vận động trong tư duy và hành động của Montag, mình đã có cơ hội rút ra những bài học vô cùng sâu sắc, trong đó nổi bật nhất có lẽ vẫn là bài học về vai trò của sách và việc đọc sách.
Không còn nghi ngờ gì nữa, sách sở hữu một sức mạnh khổng lồ đối với con người: nó bắt chúng ta phải tư duy. Nhưng bản thân sách thì tự nó không thể làm được điều đó. Ray Bradbury đã lặn xuống sâu hơn, vượt qua bề nổi mà tiến vào cái lõi của sự việc để đi tới khẳng định rằng: giá trị của sách, của văn chương nằm ở chỗ nó buộc con người phải tự nhìn nhận và suy nghĩ về chính mình, bằng cách đó nó cung cấp tri thức và ý niệm cần thiết về bản thân để tái cấu trúc, tái xây dựng xã hội.
Nói rằng mình rợn người và sợ hãi bởi sự chân thực của thế giới trong 451 độ F thì chưa thật chính xác bởi mình đã quen với những thứ đáng sợ hơn thế nhiều qua việc theo dõi series Black Mirror, nhưng có thể nói là mình khá ngạc nhiên, nhất là khi xét đến việc cuốn sách này đã ra đời từ tận năm 1953. Ở thời điểm ấy, Ray Bradbury đã có thể thấy trước một xã hội nơi con người bận rộn đến mức quên mất mình bận rộn vì điều gì, nơi con người không còn biết cách vận động trí tuệ kể cả trong những hoàn cảnh đơn giản nhất.
Thế nhưng điều làm mình e ngại hơn cả không nằm ở đời sống cá nhân của mỗi người, mà là ở mối quan hệ giữa các cá thể trong xã hội. Trong hoàn cảnh truyền thông, công nghệ cùng những giá trị vật chất sở hữu năng lực chi phối hết thảy, sự liên kết giữa người với người trở nên quá mức nông cạn và hời hợt, để rồi khi đối phương rời đi kẻ ở lại không biết phải cảm thấy điều gì. Sự bất lực trong việc huy động cảm xúc là điều làm mình suy nghĩ nhiều nhất trong 451 độ F.
Cốt truyện của 451 độ F theo mình đánh giá thì không quá đặc sắc, phải đến khoảng 50 trang cuối cùng mình mới bắt đầu thấy hồi hộp. Tuy thế, giá trị biểu tượng của nó là hết sức mạnh mẽ, và đó mới chính là điểm mạnh của tác phẩm.
Về mặt ngôn ngữ, nhà văn người Mỹ đã thể hiện rất rõ sự luân chuyển trong con người Montag qua sự thay đổi trong cấu trúc cũng như độ dài các câu văn. Từ chỗ đứt đoạn, ngắt quãng, Montag dần dần đã có thể tư duy mạch lạc và liên tục hơn. Tuy nhiên, mình cảm giác bản dịch của Nhã Nam đã đánh mất nhiều cái hay của bản gốc. Văn phong của bản dịch có những khi phức tạp hơn mức cần thiết, khiến mình phải đọc đi đọc lại mới hiểu được một câu văn đơn giản. Nếu có cơ hội mình sẽ tìm đọc bản tiếng Anh, có lẽ như vậy trải nghiệm đọc của mình sẽ trọn vẹn hơn.
[button-red url=”https://fast.accesstrade.com.vn/deep_link/4348611940829411658?url=https%3A%2F%2Fwww.fahasa.com%2F451-do-f.html” target=”_blank” position=”center”]MUA SÁCH TRÊN FAHASA [/button-red]
Nếu bạn đang đi tìm một cuốn sách “nhỏ mà có võ” – đủ mỏng để bạn có thể đọc thật nhanh, nhưng cũng đủ sâu sắc để khiến bạn phải suy nghĩ – thì 451 độ F là cuốn sách dành cho bạn!